آسانسور چیست؟

آسانسور یا بالابر وسیله ای الکترومکانیکی است که برای جا به جایی افراد و بار بین طبقات مختلف ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد و آسایش و رفاه زیادی را برای جوامع بشری فراهم آورده است. در واقع آسانسور ها اتاقک متحرکی هستند که توسط آن، جابه جا شدن در بین طبقات راحتر تر صورت می گیرد. در تعریفی مشابه ، آسانسور به مجموعه تجهیزات حمل و نقل گفته می شود که انتقال عمودی مردم و یا وسایل بین طبقات ساختمان را فراهم می نماید. یک آسانسور توسط موتور آسانسور نیروی لازم برای حرکت عمودی کابین را فراهم می کند. همچنین فرمانهای لازم برای توقف های خودکار و کنترل آسانسور توسط تابلو فرمان آسانسور انجام می شود.

تاریخچه شکل گیری آسانسور

آسانسورها از قدیمی ترین ساخته های دست بشریت می باشند که برای آسایش و رفاه حال انسان ها مورد استفاده قرار گرفته اند. البته ظاهر کنونی آسانسورها شباهت زیادی به آسانسورهای قدیمی ندارد ولی ماهیت آن ها یکی می باشند.

بر اساس وقایع ثبت شده تاریخی پی برده ایم که ۲۶ سال قبل از میلاد وسیله ای وجود داشته است که طبق توصیفی که یک معمار رومی به نام ویتروس در دانشنامه بریتانیکا از آن داشته است، ماهیتی مثل آسانسورهای امروزی داشته است. بر اساس این شواهد تاریخی آسانسور توسط ارشمیدس در ۲۳۶ سال قبل از میلاد ساخته شده است. این آسانسور که تامین نیروی آن توسط حیوانات تامین می شد شامل یک کابین بود که به وسیله طناب به سمت بالا کشیده می شد.

آسانسورهای ابتدایی که توسط ارشمیدس اختراع و ساخته شد در قرن ۱۷ میلادی در کاخ های انگلستان و فرانسه نصب شد و مورد بهره برداری قرار گرفت.

اختراع آسانسور

در سال ۱۷۴۳ به دستور لویی شانزدهم اولین آسانسور مسافربر ساخته شد که به آن صندلی پرواز می گفتند. از آن به بعد نیز به دلیل نیاز انسان ها به جا به جایی و همچنین انتقال بار به سطح بالاتر ، رفته رفته آسانسورها توسعه و گسترش پیدا کردند و به انواع کابلی ارتقا پیدا کردند.

در ادامه و در اواسط قرن نوزدهم میلادی آسانسورهایی اختراع شد که منبع انرژی آن ها بخار آب بود و به وسیله بخار آب برای حمل بار در معادن و کارخانه ها استفاده می شدند.

در سال ۱۸۲۳ نیز دو معمار به نام های هومر و برتون از آسانسور برای جذب گردشگران در لندن استفاده کردند و آن را اتاق صعود نامیدند. این آسانسورها که با انرژی بخار حرکت می کردند توانایی رفتن به ارتفاعات بالا را داشتند و انسان ها می توانستند با استفاده از آن زیبایی های شهر را از ارتفاعات بالا مشاهده کنند که برایشان بسیار لذت بخش بود. اما مشکلی که داشت پایین بودن امنیت آن بود و کمتر می شد انسان را با اطمینان بر آن سوار کرد.همچنین به مرور زمان افراد و شرکت های گوناگون اقدام به تکمیل نمودن و ساخت قطعات مختلف آسانسور نمودنند تا امروز ما شاهد آسانسورهای ایمن و تقریبا بی نقصی در ایران و جهان باشیم.

ساخت اولین آسانسور مدرن (آسانسور هیدرولیک)

در سال ۱۸۴۶ آسانسور هیدرولیک اختراع و ساخته شدند. ویلیام آرمسترانگ، مخترع آسانسورهای هیدرولیک این آسانسور را بیشتر برای حمل بار اختراع نمود و در ساخت آن از قوانین پاسکال بهره برده بود. همانطور در حال حاضر هم می دانید از آسانسورهای هیدرولیک برای ارتفاعات خیلی زیاد نمی توان استفاده کرد.

آسانسورهای هیدرولیکی امروزه هم کارایی بسیار زیادی در صنایع مختلف دارند و از بهترین و گرانترین نوع آسانسورها می باشند.

انواع آسانسور

انواع آسانسور بر اساس مکانیزم داخلی

آسانسورها را با توجه به نیروی محرکه و نوع کاربرد آن ها به چند دسته کلی تقسیم بندی می کنند. تقسیم بندی انواع آسانسور راهنمای بسیار خوبی برای افرادی است که قصد خرید و نصب آسانسور را دارند و در انتخاب نوع آسانسور دچار سردرگمی هستند. انواع آسانسور عبارتند از :

• آسانسور کششی
• آسانسور هیدرولیک
• آسانسور مغناطیسی
• آسانسور پنوماتیک
• آسانسور پیچی
• آسانسور روملس (نوعی آسانسور کششی)

آسانسور کششی

همانطور که از نام آسانسور کششی مشخص است، این آسانسور از ویژگی کششی توسط سیم بکسل ها استفاده می کند و کابین را به حرکت در می آورد.

در آسانسورهای کششی عمده انرژی مورد نیاز توسط موتور آسانسور که در موتورخانه آسانسور تعبیه شده است تامین می گردد و وزنه تعادل نیز به وسیله ایجاد اختلاف وزن سبب حرکت کابین می گردد. این نوع آسانسور از رایج ترین نوع آسانسورها می باشد که از مهم ترین مزایای آن می توان به قابلیت استفاده برای ارتفاعات بالا و هم چنین مصرف انرژی کم اشاره کرد.

اگر تا به حال اسم آسانسور روملس را شنیده اید، جالب است بدانید آسانسور روملس نیز نوعی از آسانسور کششی است با این تفاوت که روملس نیازی به موتورخانه ندارد و برای مکان هایی که با محدودیت فضا برای نصب آسانسور مواجه هستند، بهترین گزینه می باشد.

آسانسور هیدرولیک

آسانسور هیدرولیک نوع دیگری از آسانسورها می باشند که به وسیله فشار روغن موجود در پمپ روغن و جک هیدرولیک، کابین آسانسور را به حرکت در می آید و بار یا انسان را جا به جا می کند. از آسانسورهای هیدرولیکی برای ارتفاعات کم تر استفاده می شود.

لازم به ذکر است با توجه به این که در آسانسور هیدرولیک کادر وزنه وجود ندارد، نیاز به موتور آسانسور قوی تری نسبت به آسانسورهای کششی می باشد.

مزایای آسانسور هیدرولیک

• نصب آسان و سریع تر
• کم تر بودن هزینه تعمیر و نگهداری
• نرمی و کم صدا بودن در زمان حرکت آسانسور
• توانایی بالا در جا به جایی بارهای بسیار سنگین
• امنیت بسیار بالا
• عدم نیاز به موتورخانه در پشت بام

آسانسورهای مغناطیسی

 همان طور که از نام آسانسورهای مغناطیسی مشخص است، در این نوع آسانسور از انرژی مغناطیسی برای ایجاد حرکت کابین آسانسور استفاده می شود. سیستم آسانسورهای مغناطیسی به گونه ای است که بدون استفاده از موتور و کابل کار می کنند. از جمله مزیت های آسانسور مغناطیسی می توان ایمنی بالای آن را نام برد و از معایب آن به گران بودن آن نسبت به سایر آسانسورها اشاره نمود.

آسانسورهای پنوماتیک

آسانسورهای پنوماتیک که فاقد موتورخانه هستند بیشتر برای داخل خانه های ۲ تا ۴ طبقه (دوبلکس و …) مورد استفاده قرار می گیرند و جهت جابجایی بار و انسان به صورت محدود می باشند. آسانسور پنوماتیک به طور متوسط توانایی جا به جایی حدود ۲۴۰ کیلوگرم بار را دارند و از سیستم وکیوم برای ایجاد حرکت کابین آسانسور استفاده می کنند.

آسانسورهای پیچی

نوع دیگری از آسانسورها، آسانسورهای پیچی هستند که مناسب برای خانه هایی با حداکثر ۴ طبقه و فضایی محدود برای نصب آسانسور می باشند. ایمنی آسانسورهای پیچی به حدی بالاست که در اکثر موارد از این نوع آسانسور با عنوان آسانسور بدون سقوط یاد می کنند.

آسانسور پیچی شامل یک پیچ بلند، یک مهره و یک تسمه است که به وسیله یک موتور باعث ایجاد حرکت کابین آسانسور می شوند. هرچند این آسانسورها نیاز به موتور دارند ولی نیازی به موتورخانه ندارند زیرا موتور آسانسورهای پیچی روی بدنه آن ها نصب می شود.

از آسانسورهای پیچی در سایزهای مختلفی و با میزان ظرفیت های مختلف می توان بهره برد.

انواع آسانسور بر اساس محل نصب و کاربری

آسانسورهای مسافربر: 

آسانسورهای مسافربر برای حمل افراد طراحی شده‌اند و می‌توانند در اشکال مختلفی باشند. از آن جایی که این آسانسورها مسافران را حمل می‌کنند، باید شرایط و استانداردهای خاصی را برای اطمینان از ایمنی آن‌ها در نظر بگیرند. آن ها می‌توانند در گستره ای از اندازه ها قرار بگیرند و تعداد مختلفی از مسافران را حمل کنند.

این آسانسورها را می توان با طرح‌های مختلف، در داخل و خارج از کابین تجهیز کرد بنابراین می‌توانند با طراحی و سبک فضای اطراف آن متناسب باشند. این آسانسورها در موقعیت‌های مختلفی، از مراکز خرید گرفته تا اقامتگاه‌های خصوصی استفاده شوند.

آن‌ها همچنین سریع‌تر از دیگر انواع بالابر حرکت می‌کنند چون اغلب در ساختمان‌های مرتفع مورد استفاده قرار می‌گیرند که در آن مسافران ممکن است از چندین طبقه عبور کنند.

این آسانسورها می‌توانند تجهیزات دیگری نیز داشته باشند، مانند صفحه نمایش تلویزیونی، بلندگو برای پخش موسیقی یا اعلان‌ها، آگهی‌ها و تبلیغات صوتی و تصویری.

آسانسورهای شیشه ای:

آسانسور شیشه ای نوعی آسانسور مسافربری است که در و دیواره‌های شیشه‌ای دارند. آن‌ها می‌توانند در هر شرایطی که یک بالابر معمولی مسافربر استفاده می‌شود مورد استفاده قرار گیرد، اما به عنوان یک جایگزین شیک‌تر عرضه می‌شوند. آن‌ها اغلب به دلیل زیبا بودنشان انتخاب می‌شوند. در حالی که وسیله‌ای برای حمل و نقل فراهم می‌کنند، می‌توانند روشی برای حفظ سبک ساختمان نیز باشند.

جنس کابین شیشه‌ای از نوعی شیشه به نام لمینت (شیشه جلوی اتومبیل) است این نوع شیشه در مقابل ضربه بسیار مقاوم بوده و اگر در اثر ضربه بسیار قوی بشکند فرو نمی‌ریزد و در جای خود باقی می‌ماند.

آسانسورها خدماتی:

آسانسور خدماتی برای حمل مسافر طراحی نمی‌شود، بلکه معمولا” کالای برخی از آن‌ها را حمل می‌کند. این بدان معنی است که این آسانسورها مجبور نیستند همان استانداردهای مورد نیاز برای آسانسور مسافربری را فراهم کنند.

 آسانسورهای غذا بر:

آسانسور غذا بر اغلب در محیط آشپزخانه، رستوران‌ها، هتل ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آسانسور کوچک برای انتقال غذا از آشپزخانه به محل سرو آن به کار می‌رود. آن‌ها همچنین می‌توانند در محیط‌های دیگر مانند بیمارستان‌ها یا ادارات مورد استفاده قرار گیرند.

آسانسورهای دستی:

آسانسورهای دستی به منظور حمل کالاهای بزرگ‌ روی قفس‌های چرخ دار و متحرک طراحی شده‌اند. آن‌ها اغلب در یک فروشگاه یا هر محیط دیگری که ممکن است برای حمل و نقل کالا بین طبقات لازم باشد، یافت می‌شوند.

آسانسورهای معلول بر:

آسانسورهای معلول بر می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند و می‌توانند زیر مجموعه دسته‌های مختلف قرار بگیرند، در حالی که هدف آن‌ها انتقال افرادی با مشکلات مربوط به تحرک است.

آسانسورهای پله:

آسانسور پله اغلب در خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد و راهی آسان برای افراد برای بالا رفتن و پایین رفتن از پله‌ها فراهم می‌کند. این کار معمولا با نشستن آن‌ها روی یک صندلی موتوری انجام می‌شود که آن‌ها را از یک طیقه به طبقه دیگر می‌برد.

آسانسورهای آتش نشانی:

آسانسور طراحی شده برای حفاظت اضافی، تحت کنترل مستقیم آتش نشانی و خدمات امداد نجات است و در مهار آتش استفاده می‌شود. اگر ساختمان دارای طبقات ۱۸ متر بالاتر یا ۱۰ متر پایین تر از سطح دسترسی به خدمات آتش نشانی باشد، یک آسانسورآتش نشانی مورد نیاز است.

آسانسورهای وسایل نقلیه:

معمولا در گاراژها یا در مراکز تولیدی استفاده می‌شوند. این آسانسورها، دسترسی به ساختمان‌ها را برای رانندگان آسان‌تر می‌کنند. برخی از آن‌ها حتی می‌توانند بچرخند، به طوری که راننده فقط به جلو حرکت کند و هرگز نیاز نباشد دور بزند یا دنده عقب بگیرد.

آسانسورهای بیمارستانی:

آسانسور‌های تخت بر معمولا” برای حمل بیمارانی است که قادر به جابه جایی و یا برخواستن نیستند. این آسانسور‌ها در زمان قطع برق هم می‌توانند به کار خود ادامه دهند. دارای صدای کم و حرکت نرم و آهسته برای جا به جایی بین طبقات هستند.

انواع آسانسور بیمارستان

۱ – آسانسور حمل تخت

آسانسورهای حمل کننده ی تخت عموما” برای حمل و جا به جا کردن بیمارانی است که اکثرا” توانایی به جابه جایی و یا برخواستن نیستند کاربرد دارد یکی از شاخص ها و خصوصیات این آسانسورها حرکت آهسته ی آنها می باشد .این آسانسورها مصرف برق خیلی کمی دارند و همچنین در زمان قطعی برق می توانند به کار خود ادامه بدهند.
این آسانسور ها غالبا” دارای دو ورودی از سمت جلو و عقب هستند .

۲ – آسانسور های برانکاربر

این مدل آسانسور ها میزان کوچک تری نسبت به آسانسور های تخت بر دارند این نوع آسانسورها  از مدل هیدرولیک و یا کششی هستند .
این آسانسورها باید حاوی صدای کم و حرکت نرم و آهسته برای جابه جا کردن بیماران، پزشکان، پرستاران و کارکنان بیمارستان در بین طبقه ها انجام می گیرد.

آسانسور مسکونی : که طبیعتاً با توجه به اسم آن در ساختمان های مسکونی نصب و استفاده می شود خود انواع مختلفی از جمله مسافربر، بالا برنده در مسیر پله ها، ویلچربر عمودی، ویلچربر بر روی مسیر پله ها، آسانسورهای باری کوچک می باشند که با توجه به نیاز از انواع این آسانسورهای مسکونی می توان استفاده نمود.

آسانسور های خودروبر :

با افزایش تعداد خودروها و افزایش نیاز به پارکینگ در مجتمع های مسکونی و تجاری، تمایل معماران و صاحبین املاک بر پارکینگ هایی چند طبقه نیز افزایش یافت که همین امر باعث شد آسانسورهای خودروبر ساخته شوند.

ویژگی آسانسورهای خودروبر

• آسانسورهای خودروبر بزرگترین نوع آسانسورها هستند.
• ابعاد آسانسورهای خودروبر معمولاً ۲.۵ تا ۳ متر در ۴.۵ در ۶ متر می باشد.
• ظرفیت آسانسورهای خودروبر ۲.۵ تا ۷ تن می باشد.
• برای آسانسورهای خودروبر تا ارتفاع ۳ طبقه از آسانسور هیدرولیک و برای ارتفاع های بالاتر از آسانسورهای کششی یا گیرلس ۲ به ۱ و … استفاده می کنند. (برای انتخاب نوع آسانسور خودروبر حتما” با مشاور متخصص مشورت کنید.از مزایای آسانسورهای خودروبر می توان به صرفه جویی در مصرف انرژی، سر و صدای کم، ضریب ایمنی بالا، حرکتی نرم و روان و … اشاره نمود.

انواع آسانسور ها بر اساس ارتفاع ساختمان 

1) ساختمان های کم ارتفاع : در این نوع ساختمان ها از آسانسور هیدرولیک استفاده می گردد.

2) ساختمان های با ارتفاع متوسط : در این نوع از ساختمان ها از آسانسور گیربکس استفاده می گردد.

3) ساختان های با ارتفاع بلند : در این نوع از ساختمان ها از آسانسور گیرلس استفاده می گردد.

پارامتر های فنی مهم  دیگر در انتخاب نوع آسانسور

• ابعاد چاه آسانسور ، کابین و موتورخانه
• ولتاز برق اصلی ، تعداد استارت آسانسور در ساعت و فاکتوربار
• سیستم کنترل آسانسور
• سیستم درب های آسانسور و ورود و خروج و نوع کنترل
• تعداد آسانسورهای و مکان آنها در ساختمان
• شرایط محیط کار کرد

آسانسور در داخل محیطی نصب می شود که از سه قسمت تشکیل شده است :

1) موتورخانه : برای برقراری موتور و گیربکس و تابلو کنترل آسانسور و تابلو برق

موتورخانه آسانسور جایی است که موتور آسانسور و سایر تجهیزات در آن قرار می گیرد. موتورخانه آسانسور معمولا در بالاترین نقطه چاه آسانسور نصب می شود. از جمله قطعات دیگر موجود در موتورخانه آسانسور، می توان به ابزارآلات تعمیرات آسانسور، تابلو فرمان آسانسور، تجهیزات خنک کننده و وسایل اعلام و اطفا حریق نام برد.

موتورخانه آسانسور باید به گونه ای ساخته شود که بتواند بار و نیروهای وارده را به خوبی تحمل کند. توجه داشته باشید که ورود به موتورخانه باید همراه با ایمنی صورت گیرد. گاهی اوقات، اعضای ساختمان یا تعمیرکاران آسانسور بدون رعایت نکات ایمنی وارد موتورخانه آسانسور شده و دچار سانحه می شود. بنابراین فراموش نکنید که باید در ورود به  موتورخانه، نکات و قوانین ایمنی را رعایت کرد. روشنایی در موتورخانه آسانسور از اهمیت زیادی برخوردار است. توجه کنید که در موتورخانه حتما” از لامپ های مناسب و دائمی استفاده کنید.

2) چاه آسانسور : برای نصب درها ، ریلها و همچنین محلی برای حرکت کابین و وزنه

در واقع فضای بالا تا پایین مسیر حرکت آسانسور است که ریل آسانسور و دیگر تجهیزات آسانسور در آن نصب می شوند و کابین و وزنه تعادل در این فضا حرکت می کنند همچنین لازم بذکر است که این چاه با دیواره ها، دیواره های اضطراری و درهای طبقات محصور می شود.

3) چاهک : در پایین ترین قسمت چاه آسانسور ،برای ضربه گیرها و بافرها

چاهک آسانسور همان چاله پایین آسانسور می‌باشد که در پی ساختمان اجرا می‌شود. در واقع چاهک، بخشی از چاه آسانسور است. چاهک آسانسور جهت تأمین فضای جان‌ پناه برای سرویس‌ کاران و نصب برخی تجهیزات از قبیل ضربه‌ گیر یا بافر و… در پی اجرا می‌ شود.

✔اتاقک آسانسور

کابین آسانسور که ظاهری ترین بخش آسانسور است دارای ابعاد مختلفی است. ابعاد کابین آسانسور ارتباط مستقیمی با ظرفیت مورد نیاز ساختمان به جا به جایی افراد یا بار توسط آسانسور دارد. گفته می شود برای جلوگیری از اضافه بار بهتر است ابعاد کابین آسانسور محدود گردد.

✔درب آسانسور

انواع درب آسانسور

به طور کلی درب آسانسورها از لحاظ مکانیکی به درب لولایی یا ساده، درب سانترال یا نیمه اتوماتیک و درب تلسکوپی یا اتوماتیک تقسیم بندی می شوند.

درب آسانسور لولایی

درب های لولایی نمونه ای از ساده ترین و ارزان ترین انواع درب آسانسور شناخته می شود. اگرچه قیمت پایین این نوع درب به نسبت درب های دیگر را می توان از مزایای آن دانست، اما استفاده از آن ها معایبی نیز به همراه دارد.

برای مثال عدم کنترل در بسته شدن ناگهانی آن ها و یا باز شدن 90 درجه آن که باعث اشغال فضا می شود، از معایب استفاده از این مدل درب می باشد.

درب آسانسور سانترال

درب های سانترال به درب هایی گفته می شوند که از وسط باز می شوند. این گونه درب ها به صورت کاملا اتوماتیک بوده و با زاویه نود درجه نسبت به دیوار باز می شوند.

از مزیت های درب سانترال نسبت به درب های لولایی می توان سهولت در باز شدن درب، رفت و آمد آسان و همچنین اشغال نشدن فضا را نام برد.

درب آسانسور تلسکوپی

درب های آسانسور تلسکوپی نمونه ای از درب های اتوماتیکی هستند که از یک طرف باز می شوند. درب های تمام اتوماتیک تلسکوبی معمولا از دو لته تشکیل می شوند.

این لته ها بر روی یکدیگر باز می شوند، به گونه ای که یکی از این لته ها با سرعت بیشتری نسبت به لته دیگر باز و بسته می شود.

✔ تابلو فرمان

 در میان اجزاء و قطعاتی که در هدایت یک آسانسور نقش دارند، تابلو فرمان آسانسور از مهم‌ترین بخش‌های الکتریکی است. این قطعه که با نام برد کنترل آسانسور نیز شناخته می‌شود، در موتورخانه قرار می‌گیرد و مرکز پردازشی برای آسانسور به‌شمار می‌رود. در این مطلب به معرفی بیشتر این بخش مهم و انواع آن خواهیم پرداخت. 

در اینجا تعدادی از کارکردها و وظایف برد یا تابلوفرمان آسانسور را فهرست می‌کنیم:

برد کنترل آسانسور انواع گوناگونی دارد اما دو نوع آن از همه رایج‌تر هستند و بیشتر استفاده می‌شوند که به معرفی‌شان می‌پردازیم:

1. کنترل سرعت موتور آسانسور: کنترل دور موتور در آسانسور برای نرم پیش‌رفتن حرکت و پیشگیری از رسیدن شوک‌های ناگهانی به کابین مهم است.
2. کنترل جهت حرکت: این‌که کابین باید در جهت بالا یا پایین حرکت کند با برد آسانسور قابل هدایت است.
3. پردازش درخواست‌ها از کابین و طبقات: از دکمه‌های آسانسور چه آن‌هایی که خارج از کابین و در طبقات قرار گرفته‌اند و چه آن‌ها که داخل خود کابین هستند، پیام‌ به تابلو فرمان آسانسور ارسال می‌شود و درآنجا پردازش می‌گردد.
4. کنترل سایر تجهیزات الکتریکی: برخی از تجهیزات شامل در کابین آسانسور، سوئیچ‌ها و ترمزها توسط تابلو فرمان آسانسور هدایت می‌شوند.
5. حفاظت الکتریکی از تجهیزات.
6. تشخیص لحظه‌به‌لحظه‌ی موقعیت کابین.
7. نظارت بر حرکت بدون خطر کابین

انواع تابلو فرمان آسانسوری

برد کنترل آسانسور انواع گوناگونی دارد اما دو نوع آن از همه رایج‌تر هستند و بیشتر استفاده می‌شوند که به معرفی‌شان می‌پردازیم:

1) تابلوفرمان دوسرعته (SPD2) : سیستم برخی از آسانسورها دوسرعته است به این معنا که می‌توانند با دوسرعت گوناگون کار کنند. موتور این آسانسورها دارای دو سیم‌پیچ است و بنابراین حرکت آن‌ها در دو سرعت میسر می‌شود.

عملکرد آسانسور با موتور دو سرعته این‌گونه است که در هنگام آغاز حرکت یعنی خارج شدن از حالت سکون، موتور با دور تندی به گردش درمی‌آید و به سرعت استاندارد می‌رسد. معمولا” برای حرکت بین طبقات سرعتی برابر یک متر بر ثانیه به عنوان استاندارد درنظر گرفته می‌شود. اما هنگام رسیدن به طبقه‌ای که قرار است کابین در آن ایست داشته باشد، قطعا” این سرعت باید کم شود. سرعت معمول در این مقطع، نصف سرعت مقطع قبلی است تا کم‌کم به مرحله بعد که ایست کامل و سرعت صفر است وارد شود.

باتوجه به ‌این‌که تغییر سرعت در این سه مرحله به صورت مقطعی و ناگهانی است، حالتی ناخوشایند ایجاد می‌کند و رضایت‌بخش نیست. درواقع ورود شوک ناگهانی به کابین، استرس فراوانی برای مسافران به وجود می‌آورد.

این نوع تابلو فرمان آسانسور، از نظر فنی هم مشکلاتی دارد. در این مدل، استارت موتور آسانسور مستقیم است و درنتیجه جریان ورودی که از سیم‌پیچ موتور عبور می‌کند، چندین برابر جریان نامی (تا حدود هفت برابر) است. این مسئله سبب می‌شود هم مصرف برق و انرژی به‌طور چشم‌گیری افزایش پیدا کند و هم عمر مفید موتور کاهش یابد.

2) تابلو فرمان درایودار یا تری‌وی‌اف  (VVVF) : این نوع تابلو فرمان آسانسور که اخیرا” از آن بیش از مدل دوسرعته استفاده می‌شود، مجهز به یک دستگاه درایو الکتریکی است که می‌تواند به موتور قابلیتی برای تغییر سرعت و گشتاور بدهد. درایو الکتریکی( اینورتر آسانسور ) این کار را با تغییر سطح و کنترل ولتاژ و فرکانس انجام می‌دهد و درنتیجه‌ عملکرد آن، تغییرات ناگهانی در سرعت ایجاد نمی‌شود و حرکت آسانسور نرم می‌گردد.

در تابلوفرمان درایودار، سرعت موتور به یکباره از صفر به یک‌متر بر ثانیه و سپس به نیم‌متر بر ثانیه تغییر نمی‌یابد بلکه حرکت با دور آهسته آغاز می‌شود و با زیادتر شدن ولتاژ (که به صورت کاملا” تدریجی اتفاق می‌افتد) به سرعت نامی نزدیک می‌شود. این ویژگی سبب می‌شود در کابین خبری از تکان‌های ناگهانی نباشد. در نتیجه‌ی این بهینه‌سازی سرعت، امتیازاتی به‌لحاظ فنی نیز در تابلو فرمان آسانسور از نوع تری‌وی‌اف ایجاد می‌شود و آن کاهش مصرف برق و استهلاک قطعات و افزایش عمر مفید خواهد بود.

بهترین تابلو فرمان آسانسور

بد نیست به مقایسه‌ای میان دو نوع برد آسانسور بپردازیم تا آگاهی لازم برای انتخاب از میان این ‌دو فراهم شود.

دیدیم که در آسانسورهای دارای مدل دوسرعته، تغییر و روند افزایش و کاهش سرعت به چه صورت است. در این نوع تابلو فرمان سرعت در آغاز حرکت به صورت ناگهانی از صفر به یک، سپس به نیم و صفر می‌رسد. این نوع افزایش و کاهش حرکت سبب انتقال شوک‌هایی به کابین می‌شود که برای مسافران کاملا” محسوس و البته دلهره‌آور و نامطلوب است.

نکته‌ی دیگر در برد کنترل آسانسور دوسرعته که بازهم مربوط به روند تغییر سرعت در آن می‌شود، این است که جریان ورودی ناگهانی و چندبرابر جریان نامی که در سیم‌پیچ موتور رخ می‌دهد، سبب آسیب به آن، استهلاک و کاهش عمر مفید دستگاه و نیز افزایش مصرف برق خواهد شد.

 تفاوت و مزیتی که تابلو فرمان درایودار با نوع فوق دارد در همین است که با کنترل ولتاژ و فرکانس، افزایش و کاهش سرعت را به صورت تدریجی ممکن می‌سازد. یعنی وقتی قرار است آسانسور از سرعت صفر (حالت سکون) به حرکت درآید، این افزایش سرعت تدریجی و به نرمی است. در نتیجه نه شوک‌های ناگهانی به کابین وارد می‌شود و نه آسیبی متوجه موتور خواهد شد.

 تغییر سرعت نرم و تدریجی دور موتور که با کمک درایو آسانسور در تابلو فرمان تری‌وی‌اف امکان‌پذیر می‌شود، در کاهش مصرف برق نیز کاهش شایان توجهی ایجاد می‌کند که قطعا مزیت مهمی نسبت به تابلو فرمان دو سرعته به‌شمار می‌آید.دلیل گرایش بیشتری که در حال حاضر به تابلو فرمان درایودار وجود دارد، مزیت‌های آن نسبت به تابلو است فرمان دوسرعته که در نرمش حرکت کابین، کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر مفید دستگاه‌ها و قطعات نمود پیدا می‌کند.

✔ یوک کابین

چهار چوبی است شامل دو بخش( یوک پایین و یوک بالا )که کابین را در بر گرفته است .ساختار یوک نه تنها از نظر قدرت تحمل بار مهم است بلکه تنظیم آن نیز باید به گونه ای باشد که از انحراف ، به ویژه در هنگام استفاده از کفشکهای غلطکی مصون بماند.

تمام بار کابین اعم از وزن کابین و مسافرین، توسط یوک به سیم بکسلها وارد می شود.

✔ شالتر

سنسوری است برای شناسایی پایین ترین و بالا ترین طبقه . معمولا برای دور اندازی در نزدیکی طبقه، و یا جلوگیری از عبور کابین از حد بالا و پائین و ممانعت از برخورد کابین به کف چاه یا سقف آن از شالتر استفاده می شود.

✔ تابلو برق سه فاز 

در موتورخانه آسانسور برای انتقال برق سه فاز و تک فاز به تابلو فرمان و دیگر تجهیزات از یک تابلوی توزیع استفاده می شود به نام تابلو سه فاز ، در این تابلوی توزیع تجهیزات زیر وجود دارد :

۱- فیوز سه فاز

۲- لامپ سیگنال

۳- پریز تک فاز

۴- فیوز تک فاز

۵- پایه ارت

✔ جعبه رویزیون

جعبه ای برای کنترل دستی حرکت کابین است که بر روی سقف کابین نصب و برای استفاده تعمیرکار یا سرویس کار آسانسور تعبیه شده است .

✔ پاراشوت آسانسور

کابین هر آسانسور که بوسیله سیم بگسل ها یا زنجیر ، معلق و ممکن است به وسیله اشخاص به منظور تردد و جابجایی بار یا کالا مورد استفاده واقع شود ، باید مجهز به سیستم ایمنی یا آنچه در ایران به اسم پاراشوت معروف شده است گردد . وزنه تعادل زمانی باید یا سیستم ایمنی ( پاراشوت ) مجهز شود که طبقه زیرین آن مسکونی باشد .
سیستم ایمنی یک وسیله مکانیکی برای متوقف کردن کابین ( یا وزنه تعادل ) به طریق در گیر شدن با ریل های راهنما است و در مواقعی که کابین از سرعت تعیین شده قبلی در جهت حرکت به سمت پائین تجاوز کند بدون توجه به دلیل افزایش سرعت ، عمل می کند .
سیستم ایمنی ترجیحا در زیر و در پائین ترین قطعه یوک کابین نصب می شود و بر روی جفت ریل های راهنما عمل می کند . درگیری با ریلهای راهنما باید همزمان باشد ، و کف کابین با بار توزیع شده بطور یکنواخت ، نباید انحراف بیش از 5 درصد از موقعیت خودش داشته باشد .
سرعت مشخص که کابین یا وزنه تعادل باید در آن متوقف ( پاراشوت ) شود برابر با سرعتی است که گاورنر برای آن تنظیم شده تا عکس العمل نشان دهد سیستم ایمنی وزنه تعادل ممکن است یا با خرابی سیستم تعلیق و یا بوسیله یک سیم بگسل ایمنی ، اگر سرعت اسمی از یک متر بر ثانیه متجاوز نباشد عمل نماید . یک سوئیچ سرعت بیش از حد مجاز باید روی دستگاه گاورنر نصب شود تا قبل از فعال شدن سیستم ایمنی مدارات کنترل را قطع نماید . سیستم ایمنی کابین بر اساس مشخصه های عملکرد طبقه بندی می شوند که به شرح زیر می باشند .

1) نوع آنی یا لحظه ای : که فشار به سرعت فزاینده ای را بر روی ریل های راهنما در مدت زمان توقف اعمال می نماید . زمان توقف و مسافت توقف بسیار کوتاه است و وسیله ای انعطاف پذیر برای محدود کردن نیروی کند شوندگی و مسافت توقف معرفی نشده است . این نوع سیستم ایمنی در اروپا می تواند برای سرعت های تا بکار گرفته شود .

2) نوع پیشرونده : حین توقف فشار محدودی را روی ریل های راهنما اعمال می کند و بعد از فعال شدن کابل سیستم ایمنی ، نیروی کند شوندگی به طور قابل ملاحظه ای یکنواخت می ماند . زمان و مسافت توقف بستگی به جرم در حال حرکتی که باید متوقف شود و سرعتی که سیستم ایمنی در آن فعال می شود دارد .

✔ فلکه هرزگرد

در مواقعی که فاصله بین کابین و کادر وزنه و یا سیم بکسل های متصل به آنها بیشتر از طول فلکه کشش موتور باشد و فلکه کشش موتور نتواند زاویه مناسبی برای سیم بکسل ها ایجاد کند از فلکه هرزگرد برای به وجود آوردن اصطحکاک بیشتر میان سیم بکسل و فلکه ها و همچنین مناسب کردن زاویه سیم بکسل ها ( آلفا) استفاده می شود.

✔ تراولینگ کابل

چون کابین یک قسمت متحرک در سیستم آسانسور است ، برق توسط کابل های ویژه ای به آن متصل می گردد که به آن تراول کابل گویند .

نام این کابل هم برگرفته از ویژگی آن یعنی حرکت کردن با کابین گرفته شده است .

این کابل تشکیل شده از یک رشته کابلهای بهم چسبیده که جریان برق از آنها عبور کرده و به مقصد می رسد. برای آسانسورهای با سرعت بالا یا نصب شده در ساختمانهای مرتفع، پوشش تراول کابل ضخیم تر بوده و در بافت آن از رشته های مقاوم در برابر کشش و تنش استفاده می شود. این گونه کابلها معمولا با رشته هایی از سیم بکسل مسلح می شوند.

✔ وزنه تعادل

وزنه تعادل ضمن متعادل نمودن وزن کابین و بخشی از باری که حمل می کند باعث ایجاد کششی بین سیم بکسل و فلکه ها شده و نیروی اصطکاک مورد نیاز جهت حرکت سیم بکسل بر روی فلکه محرک را تامین می کند. وزنه تعادل از یک قاب یا شاسی فولادی و وزنه های داخل آن (که معمولا از جنس چدن ، بتن و سرب هستند) تشکیل می شود.

✔ گاورنر

متداول ترین نوع فعال سازی ترمز ایمنی (پاراشوت) روش فعال سازی توسط گاورنر است . به هنگام افزایش سرعت کابین از سرعت تعیین شده   ( %۱۱۵ سرعت نامی کابین ) گاورنر سیم بکسل متصل به پاراشوت را متوقف کرده وباعث فعال شدن ترمز ایمنی می گردد.

✔ پشت بند

ریل پلیتی است که در محل اتصال دو ریل و در پشت ریل ها قرار گرفته و با پیچ و مهره ریل ها را به یکدیگر متصل می کند.

✔ کفشک:

کابین و وزنه تعادل می باید بر روی پل راهنما توسط کفشک های بالایی و پائینی که به شاسی متصل هستند هدایت شوند .

دو نوع اصلی کفشک راهنما وجود دارد که عبارتند از :

1) کفشک های لغزشی

2) کفشک های غلطکی

کفشک های لغزشی که اخیرا” استفاده میشود برای سرعت های کم ومتوسط تا حدود 2 متر بر ثانیه می باشد .

اصطکاک لغزشی می تواند مقاومت قابل توجهی در حرکت کابین اعمال نماید . با بکار بردن کفشک های لغزشی ریلهای راهنما باید روغنکاری شوند تا مقاومت در مقابل اصطکاک و سایش کم شود و شرایط لغزش بهتر گردد . امروزه استفاده از روغنکاری کننده های خودکار با روغن سنگین یا گریس معمول است .
وجود کفشک های راهنمای غلطکی در آسانسور های سرعت زیاد ضروری هستند ، هر چند نرمی حرکت کابین و صرفه جویی در انرژی به علت کاهش در اصطکاک وجود این کفشک های غلطکی را در آسانسور های با سرعت متوسط را نیز اقتصادی می کند .

✔ ضربه گیر ها 

مشخصات :

آسانسور ها باید با ضربه گیر ها که در کف چاهک و در مکان انتهایی حرکت کابین و وزنه تعادل قرار می گیرند ، تا وسیله اضطراری نهایی را تشکیل دهند . اگر ضربه گیرها به کابین یا وزنه تعادل وصل شوند باید یک پایه یا فونداسیونی به ارتفاع نیم متر در چاهک قرار بگیرد تا این ضربه گیر ها روی آن بنشینند .
دو نوع کلی از ضربه گیرها وجود دارد :

 1 ) نوع جمع کننده انرژی( Accumulation type )

ضربه گیر نوع جمع کننده انرژی با یا بدون حرکت برگشتی می تواند برای سرعت های تا 1 و یا 1.6 متر بر ثانیه به ترتیب بکار گرفته شود .

2 ) نوع مستهلک کننده انرژی( Dissipation type )

ضربه گیر نوع مستهلک کننده انرژی مستقل از سرعت اسمی آسانسور بکارگرفته می شود . یک دور انداز ، موتور را کنترل نموده و در رسیدن به طبقه توقف ، در صورتیکه ضروری باشد ،سرعت کابین را به حدی کم کند تا سرعتی که کابین در موقع نشستن به روی ضربه گیردارد از سرعتی که ضربه گیر برای آن طراحی شده زیادتر نباشد. 

ضربه گیر پلی اورتان ( جمع کننده انرژی)

ضربه گیرهای پلی اورتان در برخی کشورها برای سرعت اسمی پائین بسیار معروفیت یافته است .

ضربه گیر فنی ( جمع کننده انرژی ) 

قطعه اصلی این نوع ضربه گیر ها معمولا یک فنر مارپیچ ساخته شده از مقطع گرد یا مربع است.

✔ترمزها ی آسانسور

در صورت قطع برق یا قطع برق سیستم کنترل ، سیستم ترمزآسانسور باید به طور اتوماتیک عمل کند ، لذا ، از ترمز های اصطکاکی الکترو مغناطیسی استفاده می شود .اگر کابین با 125% بار نامی خود در سرعت معمول خود حرکت کند ، ترمز ها باید قادر به توقف کامل سیستم باشند و بلافاصله سیستم را در حالت ساکن نگهدارند .
ترمز باید توسط فنرهای فشاری و یا نیروی وزن عمل کند . ترمز توسط الکترومغناطیس و یا الکتروهیدرولیک باید باز شود . اگر جریان برق قطع شود باید حداقل دو وسیله مستقل الکتریکی کنترل کننده داشته باشد . در صورت قطع جریان برق ، ترمز باید بلافاصله عمل نماید . هنگامیکه موتور گیربکس با یک وسیله دستی اضطراری مجهز باشد ترمز باید طوری طراحی شده باشد که توسط دست بتوان آن را باز کرد و با فشار دائمی توسط نفر این ترمز باز بماند .

✔وزنه تعادل آسانسور

همانطور که از نام وزنه تعادل مشخص است وزنه تعادل وزنه ای است که برای متعادل نگه داشتن کابین بکار می رود. قرقره هایی که به وزنه تعادل وصل شده اند باید مجهز به وسایلی باشند تا از بروز مواردی همچون خارج شدن طناب های آویز از شیار های فلکه و ورود اشیا بین طناب و شیار های فلکه جلوگیری نماید.توجه نمایید که کابین آسانسور و وزنه تعادل باید توسط طناب های فولادی و یا زنجیر های فولادی و یا زنجیر های غلتکی آویزان شوند. تعداد رشته های طناب ها یا زنجیر های مورد نیاز و قطر آنها به مواردی همچون نسبت تبدیل ، ظرفیت اسمی ،جرم کابین و جرم طناب ها بستگی دارد.
همچنین کشش طناب فولادی باید بصورتی باشد تا وقتی که وزنه تعادل روی ضربه گیرها قرار دارد و موتور آسانسور در جهت حرکت به بالا در گردش است، کابین بالاتر نرود.
در مورد وزنه های داخل وزنه تعادل نیز بای عرض کنیم که معمولاً از وزنه های ۳۵ کیلوگرمی بتنی با روکش پلاستیکی جهت پر شدن با بتن و محافظ دست ٬ تشکیل می‌شود که درون قابی چیده شده‌ و بعد روی هم فیکس می شوند که در تکان های شدید مثلا” موقع پاراشوت از قاب خارج نگردند. البته تعداد وزنه ها بستگی به ظرفیت و وزن کابین آسانسور دارد و فرمولی که معمولا برای تخمین تعداد وزنه ها بکار می برند بدین صورت است : وزن کابین + نصف وزن کلی ظرفیت نفرات درون کابین.

✔موتور و گیربکس بالابر

موتور و کاهنده های بدون چرخ دنده معمولا” برای سرعت های بیشتر از 2.5 متر بر ثانیه استفاده میشود در حالیکه برای سرعت های کمتر ، از گیربکس های دارای چرخ دنده استفاده می شود قبلا” از گیربکس با چرخ دنده های ساده استفاده می شد ولی با پیشرفت روش های طراحی و تولید ، چرخ دنده های حلزونی یک استاندارد قابل قبول مورد استفاده در گیربکس آسانسورها شد .

✔سیستم تعلیق کابین و مکانیزم تعادل

کابین و وزنه های تعادل توسط سیم بگسل های فولادی معلق نگاه داشته می شوند . سیم بگسل های آسانسور به بالای یوک کابین متصل می شوند .یک وسیله اتوماتیک برای تنظیم کشش سیم بگسل تعلیق باید حداقل در یکی از دو انتها وجود داشته باشد. این وسیله با مکانیزم متعادل ساز فشردگی بطور جداگانه معرفی می شود، چنین وسیله ای شامل یک سوکت گوه ای است که همراه یک فنر مارپیچ فولادی ، ضربه گیر لاستیکی و کابل شو است .وزنه تعادل درآسانسورهای کششی و زنجیری برای تعادل جرم کابین و درصدی از وزن بار یا مسافر بکار می رود .این درصد 45 تا 50 می باشد وزنه های تعادل داخل قاب مربوطه بایستی به طریقی مهار شده باشند که در اثر ضربات احتمالی شکسته نشده و از قاب خارج نشوند . به قاب وزنه باید حفاظ یا حفاظ هایی فلزی نصب شوند تا در صورت شکستن کفشک های وزنه ، قاب از ریل وزنه خارج نشوند .

سایر لوازم جانبی آسانسور

آسانسورها علاوه بر قطعات اصلی از جمله موتور، تابلو فرمان، کابین و … به یک سری لوازم جانبی نیز نیاز دارند. که از جمله لوازم جانبی آسانسور می توان موارد زیر را نام برد:

• گارد گاورنر
• کرپی
• لاستیک زیر موتور و پیچ موتور
• بافر پلی اورتان آسانسور
• قلاب سربکسل
• دیکتاتور
• فنر درب
• قفل درب
• چراغ تونلی
• کلید قارچی
• لوله خورطومی
• روغندان
• سنسور
• داکت
• پریز روکار
• بست کمربندی
• دور انداز پروانه ای
• شاسی موتور آسانسور
• میکروسوییچ اورلود
• علائم استاندارد
• و …

جالب است بدانید آسانسورهای کششی نسبت به آسانسورهای هیدرولیک از لوازم جانبی بیشتری برخوردارند و به همین علت قیمت بالاتری نیز دارند.

آسانسورها چگونه از انرژی استفاده می‌کنند؟

از نظر عملی موضوع آسانسورها در ارتباط با انرژی است اگر شما بخواهید از پله های طبقه هم کف پیاده بروید به طبقه هجدهم مجبورید وزن بدنتان را در جهت عکس نیروی جاذبه زمین جابجا کنید انرژی که شما در این فرایند به کار می گیرید به انرژی پتانسیل تبدیل می شود , بنابراین در هنگام بالا رفتن از پله ها شما انرژی پتانسیل خود را افزایش می دهید و هنگامی که از پله ها پایین می آیید انرژی پتانسیل شما کاهش می یابد این یک نمونه از قانون تبدیل انرژی در عمل است قطعا” انرژی پتانسیل در بالاترین نقطه ساختمان نسبت به پایین ترین نقطه ساختمان بیشتر است .

به نظر یک دانشمند آسانسور وسیله ای است که انرژی پتانسیل یک فرد را بدون اینکه لازم باشد آن شخص آن را ذخیره کند افزایش یا کاهش می دهد .آسانسور هنگامی که بالا می روید به شما انرژی پتانسیل می دهد و همان انرژی را از شما می گیرد آن هنگام که آسانسور پایین می آید .

درحد نظریه , به نظر آسان می آید آسانسور ها هرگز به انرژی زیاد نیاز ندارند زیرا همواره آن انرژی را که می دهند ( وقتی بالا می روند ) را پس می گیرند ( وقتی پایین می آیند ) متاسفانه آن قدرها هم ساده نیست چرا که اگر آسانسور یک بالابر ساده با یک محوطه ای بالای یک قرقره است بنابراین مقدار قابل توجهی انرژی استفاده می کند تا مردم را بالا ببرد اما هرگز آن انرژی را پس نمی گیرد چرا؟

چون آن انرژی به راحتی به خاطر اصطحکاک در کابل ها و ترمزها هنگام پایین آمدن مردم گم می شود.

نکته : آسانسورها فقط از یک کابل آویزان نیستند , چندین کابل قوی در آن وجود دارد اگر اتفاقی برای شما در آسانسور افتاد می توانید از تلفن ضروری داخل آسانسور استفاده کنید.

موارد ناصحیح در نصب آسانسورها

اگر در نصب آسانسور از افراد با تجربه و متخصص استفاده نکنید ممکن است یک سری اعمال به اشتباه انجام شود و صدماتی را وارد کنند یا موجب می شوند آسانسور بهره وری لازم را نداشته باشد. که از جمله شایع ترین آن ها می توان موارد زیر را نام برد:

• عدم تناسب آسانسور با سایر تجهیزات و مصالح ساختمانی (به عنوان مثال می توان تهیه آسانسور لوکس و گران قیمت را مثال زد که در ساختمانی بسیار کم ارزش و قدیمی نصب شده است یا بالعکس)
• عدم تناسب ظرفیت آسانسور با واحدهای طبقات (این مورد در صورتی که مرحله نیاز سنجی به درستی انجام شود وجود نخواهد داشت)
• سرعت پایین آسانسور : در این شرایط افراد ترجیح می دهند از پله استفاده کنند.
• استفاده از تعداد کمی آسانسور با توجه به تعداد طبقات و واحدهای زیاد : این امر موجب می شود افراد همیشه مدت بسیار زیادی را منتظر آسانسور بمانند و همین امر موجب نارضایی آن ها شود.

کنترل کیفی آسانسور

با توجه به این که انسان ها در ارتباط مستقیم با آسانسورها هستند و موضوع تامین امنیت جان انسان ها در آسانسورها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، کنترل کیفیت به تمامی جنبه های آسانسور از طراحی گرفته تا تولید قطعات و نصب آسانسورها رسوخ کرده است. بنابراین کنترل کیفی آسانسورها مبحث بسیار مهمی است که می توان ساعت ها در رابطه با آن صحبت نمود اما به طور کلی کنترل کیفی در آسانسورها به چند بخش اصلی تقسیم بندی می شود که عبارتند از :

• کنترل کیفیت تجهیزات
• کنترل کیفیت نصب
• کنترل کیفیت واحد تعمیر و نگهداری

نحوه نصب آسانسور :

آماده سازی چاه آسانسور

نصب ریل و برخی از تجهیزات آسانسور در چاه که کابین و وزنه تعادل در این مکان حرکت می کنند بطوریکه این چاه با دیواره ها، دیواره های اضطراری، دربهای طبقات و دربها محصور می شود.

آهن کشی آسانسور

یکی از مقدماتی ترین عملیات اجرایی در نصب آسانسور، آهن کشی آسانسور یا استراکچر (سازه) است.

ریل هایه راهنما ریل هایی هستند که موجب راهنمایی کردن کادر وزنه و کابین به بالا و چایین به صورت مستقیم و بدون هیچ گونه لرزش و یا برخوردی با دیگر اجزای پله و اسانسور میگردند.

ریل ها به وسیله براکت ها به آهن کشی وصل میشوند.

براکت

براکت ها پایه هایی هستند که ریل ها به وسیله آنها به دیواره چاه یا سازه متصل می شوند و بسته به نوع و اندازه ریل ها و ظرفیت کابین آسانسور و همچنین نوع ترمز اضطراری و سرعت حرکت ، از انواع مختلف و متناسب براکت ها استفاده استفاده می شود. فاصله نصب براکت ها باید به اندازه ای باشد که در صورت انجام ترمز اضطراری، مانع کمانش ریل شود.

لقمه ها گیره هایی هستند که ریل های راهنما را به براکت ها متصل می کنند.

میلگرد و بتن ریزی دال آسانسور 

ابتدا دال را با میلگردها میلگرد کشی میکنیم تا دال محکم تر شود.

در این مرحله جای عبور کابل کابین وزنه و گاورنر باید خالی گذاشته شود که جمعا” چهار سوراخ میشود.

حفره اول برای کابین دقیقا” وسط ریل های کابین گذاشته میشود و حفره دیگر دقیقا” وسط ریل های وزنه و دو حفره دیگر به فاصله۳۵ سانتی یمتری و با فاصله ۱۵ سانتی متر ریل کابین گذاشته میشود.

شعاع حفره ها بهاندازه حد اقل هشت سانتی متر کافی میباشد.

برای بسته نشدن حفره ها میتوانیم از قوطی روغن استفاده کنیم و بعد اتمام بتن ریزی و سفت شدن بتن قوطی ها را برداشته و جای حفره باقی بماند.

باید توجه داشت که بتن ریزی به بهترین شکل ممکن انجام شود.

مرحله مکانیکی

مرحله مکانیکی شامل جوشکاری شاسی موتور و گذاشتن موتور روی شاسی و انداختن کابین داخل چاله و وصل کردن بکسل ها میشود.

شاسی کشی موتور

در این مرحله موتور برروی شش آهن که دو به دو موازی یکدیگرند و روی یکدیگر گذاشته شده اند گذاشته میشود.

موتور به دلیل وزن بالایی که دارد با دست قابل جابه جایی نیست و باید از جرثقیل های دستی استفاده شود.

جرثقیل به یک قلاب دربالای سقف جوش داده ایم قبلا” متصل میشود و به وسیله آن موتور جا به جا میشود و برای بردن موتور به سقف ساختمان باید از جرثقیل های دیگر استفاده شود.

حد اقل ارتفاع موتور خانه از دال بایستی ۱۸۰ باشد و حتما” هواکش مناسب جهت تهویه هوا تهیه گردد.

ممکن است دال از پشت بام حتی تا چند متر بالا برود که این مشکلی ندارد و باید طبق استاندارد باشد.

بلک اوت آسانسور چیست ؟

بلک اوت یا نجات اضطراری سیستمی است که درمواقع قطع برق شهری، کابین را به نزدیک ترین طبقه می رساند و درب کابین را باز می کند تا مسافران به راحتی از آسانسور خارج شوند.

مقررات ایمنی سیستم محرکه آسانسور

1. هر آسانسور باید حداقل یک سیستم محرک مخصوص به خود داشته باشد .
2. حرکت دادن آسانسور به دو روش مجاز است .

الف ) سیستم اصطکاکی با استفاده از سیم بکسل و فلکه و وزنه تعادل ( By traction )

ب ) سیستم مستقیم : این سیستم چه از نوع وینچی بدون وزنه تعادل و چه از نوع ( Positiv drive) برای سرعتهای کمتر از 0.63 متر بر ثانیه مجاز است .

• آسانسور باید مجهز به سیستم ترمزی باشد که در مواقع قطع منبع تغذیه موتور اصلی و یا مدارهای فرمان به صورت خود کار سیستم متحرکه را متوقف نماید .
• سیستم ترمز باید یک ترمز الکترومکانیکی ( اصطکاکی ) داشته باشد .
• سیستم ترمز باید بدون هیچگونه تاخیری پس از قطع مدار باز کننده ترمز، عمل نماید ( دیود با خازنی که به طور مستقیم به ترمینال سیم پیچی ترمز متصل است بعنوان یک وسیله تاخیر دهنده محسوب نمی شود).
• فشار کفشک های ترمز باید توسط نیروی فنر تامین شود .
• ترمز باید دارای حداقل دو کفشک با لنتهای نسوز باشد که روی دیسک یا استوانه عمل می کنند .
• استفاده از ترمز نواری ممنوع است .
• وجود چرخ طیار یا وسیله دیگری برای رساندن کابین در حالت اضطراری تا سر طبقه ضروری است .
• برای قسمتهای گردنده در دسترس با سطح ناصاف نظیر زنجیرها ، چرخ زنجیرها و چرخ دنده ها بایستی حفاظت موثری پیش بینی شود .
• کلیه اجزاء گردنده با سطح صاف بایستی به رنگ زرد باشد .

هدایت کابین استفاده از ریل راهنما بعلل زیر است :

1 )برای هدایت کابین و وزنه تعادل در حرکت عمودی و حداقل کردن حرکات افقی .

2 )جلوگیری از نوسانات کابین بعلت نیروهای خارج از مرکز

3 )توقف و نگهداشتن کابین در هنگام عملکرد مکانیزم ایمنی

کابین و وزنه تعادل در حرکت خود باید توسط حداقل دو ریل راهنما فولادی صلب هدایت شوند . این دو از فولاد
ساختمانی دارای تنش کششی بیشتر از 370 نیوتن بر میلی متر مربع و کمتر از 520 نیوتن بر میلی متر مربع ساخته شده اند .

سرویس و نگهداری آسانسور

سرویس و نگهداری آسانسور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. بهتر است این کار را در بازه های زمانی مرتب انجام داده و نسبت به رفع خرابی آسانسور در اسرع وقت اقدام نمایید. این کار از ایجاد هرگونه خطرات ناشی از استفاده آسانسور جلوگیری به عمل می آورد.

بالابر چیست

بالابرهای ساختمانی ابزاری هستند که برای جابه‌جا  کردن وسایل و افراد در میان طبقات یا برای حمل کردن راحت و سریع کالاها استفاده می‌ گردد. بالابرها انواع گوناگونی دارند که هر کدام با مکانیزم مخصوصی کار می‌کنند. بالابرها نسبت به جرثقیل‌ها و لیفتراک‌ها و آسانسورها خیلی متفاوت هستند و به پنج دسته اصلی تقسیم می‌شود که عبارتند از:

1-بالابرهای ثابت آکاردئونی
2-بالابرهای جک مستقیم
3- بالابرهای کابلی و یا زنجیری 
۴- بالابرهای هیدرولیکی-زنجیری
5-بالابرهای دارای بوم لیفت ثابت

1-بالابرهای ثابت آکاردئونی

بالابرهای ثابت آکاردئونی بیشترین ایمنی را در میان انواع بالابر ها دارد، به این مدل بالابر میز هیدرولیکی گفته می شود. بازوهای قیچی مثل بالابر های آکاردئونی به وسیله جک هیدرولیک از همدیگر باز می شود.

2-بالابرهای جک مستقیم

در بالابرهای جک مستقیم، جک هیدرولیک زیر میز بار متصل شده است تا بتواند آن را به سوی بالا هدایت کند. از لحاظ ظرفیت و امنیت در رتبه بعد از بالابر های آکاردئونی قرار می گیرد. از این بالابر ها بیشتر در فروشگاه ها و مغازه ها استفاده می گردد. در صورتی که از کابین استفاده می کنیم به آن ها آسانسور هیدرولیکی نیز گفته می شود.

 3-بالابرهای کابلی و یا زنجیری

موتور کابل و یا زنجیر اتصال یافته به سکوی موجب حرکت بالابر می شود. امنیت این بالابر خیلی کم است و ظرفیت کمی دارد. از بالابرهای کابلی یا زنجیری به هیچ عنوان برای بالابر نفربر استفاده نمی کنند.

 4-بالابرهای هیدرولیکی-زنجیری یا کابلی

در بالابرهای هیدرولیکی-زنجیری یا کابلی حرکت را از چرخ زنجیر و یا قرقره کابل به وسیله جک هیدرولیک نیمی از کورس شروع می شوند و در نتیجه نیرو به وسیله زنجیر یا کابل به میز کار منتقل می شود تا کل مسیر را طی کند.

5-بالابرهای بوم لیفت ثابت

این بالابر علاوه بر اینکه دسترسی عمودی ایجاد می کند دسترسی افقی نیز ایجاد می کند ظرفیت کمی دارند و برای حمل نفر استفاده می گردد.
بالابرهای ثابت آکاردئونی که به آن میز هیدرولیکی نیز می‌گویند بیشترین ایمنی را در بین انواع بالابرها دارند. بازوهای قیچی مانند این نوع بالابرها توسط جک هیدرولیکی از یکدیگر باز می‌شود

انواع بالابر برقی یا موتوری

این نوع بالابر مدل دیگری از بالابرها هستند که نیازی به نیروی بازو نیست و این موتور الکتریکی است که با تبدیل کردن انرژی الکتریکی به مکانیکی، کمک می کند تا بارها از نقطه ای به نقطه دیگر انتقال یابند. برای جابه جایی سریع بار و به شکل مداوم و تکراری با اندازه وزن های مختلف و همچنین سرعت های مختلف از بالابرهای برقی استفاده می شود کنترل بالابر برقی به وسیله صفحه کلید آویزان انجام می گیرد که با شستی های حرکت و ایست و تغییر جهت کار می کنند.

در بالابر ساختمانی از موتور برقی و موتور هیدرولیکی استفاده می گردد. بالابر هیدرولیکی عملکرد بهتری را نسبت به برقی دارد.

اجزای انواع بالابر

اجزای انواع بالابر عبارتند از: 

• قلاب بالا و قلاب پایین
• پلاک مشخصات 
• ضامن ایمنی
• چرخ دستی 
• ترمز زنجیر بار 
• زنجیر دستی 
• پلاک هشدار دهنده
• بدنه
• تیرفور یا تیفور 

بالابر کاملا” به شکل دستی کار می کند و جزء بالابر های رایج می باشد. این وسیله یک بالابر است که با اهرم فلزی و سیم بکسلی که دارد می تواند بار را به شکل دستی و پیوسته در دو قسمت عمودی و افقی و سطوح شیب دار در مسافت ها و مساحت مختلف به وسیله سیم بکسلی جابجا کند.

نکته مهمی که وجود دارد این است که همیشه باید از صحت تیفور مطمئن شد و از ظرفیت کارکرد آن اطمینان حاصل کرد و بعد شروع به کار کرد.

انواع بالابرها برای جابه جایی بار در آسانسور

1-بالابرهای دستی:

• قرقره زنجیر دستی
• تیرفور یا تیفور 

2-قرقره زنجیر دستی

برای آنکه در ارتفاع کوتاه باری را انتقال داد، می تواند از قرقره زنجیر دستی استفاده کرد. روش عملکرد دستگاه این گونه است که با کشیدن زنجیر به شکل دستی بار جابه جا می گردد. زنجیر این قرقره بایستی به صورت دائمی کنترل شود و همچنین آن را روغن کاری کرد. اگر چنانچه زنجیر دارای ایراد های بود باید هرچه سریع تر آن را عوض کرد. این ایرادها عبارت است از:

• تابیدن و پیچیدگی
• ترک های مویی داشته باشد

نکات بسیار مهم در مورد حمل بار با بالابر ساختمانی

هنگام استفاده کردن از بالابرها داخل چاه آسانسور باید همه علامت های هشدار دهنده نصب شده باشد. هیچ کس نبایستی وارد چاه آسانسور شود و باید نصاب و تکنسین های  ماهر و فنی آسانسور درب های طبقه ها را از بیرون کور کنند تا کسی به داخل نیاید و خطری جان کسی را تهدید نکند. محلی که به آن بالابر وصل می شود بایستی بتواند وزن بالابر و بار را تحمل کند.

بسیار باید دقت شود در جایی که از سیم بکسل و زنجیر استفاده می شود مکان های تیز وجود نداشته باشد تا آسیبی به وسایل نرسد . به هیچ عنوان نباید از دو بالابر زنجیری (دستی یا موتوری) برای انتقال دادن یک بار استفاده کرد، همیشه از یک  بالابر ساختمانی ۳۵۰ کیلویی برای تنها یک بار استفاده کرد و بهتر است که زمانی از دو بالابر به صورت همزمان استفاده گردد که هر کدام از بارها بر روی یک بالابر باشد.

امروزه در شرکت های پیشرفته پس از پایان کار سازه و آهن کشی برای بردن موتور و وسایل دیگر به موتورخانه آسانسور در همان چاه آسانسور بالابرهایی را راه اندازی می کنند که به وسیله همان شرکت ساخته شده است و به صورت انحصاری برای همان ارتفاع چاه آسانسور طراحی شده است.

بهتر است بالابر هایی که استفاده می شود دارای  گاورنر  و ترمز ایمنی باشند که در صورت بروز حوادث خطرناک و یا سنگین بودن بیشتر از حد بار و سرعت گرفتن بالابر هیدرولیکی، آن ترمز ایمنی کار کرده و از بروز هر حادثه ای جلوگیری شود.

اگر هنگام جا به جا کردن بار و استفاده کردن از سیم بکسل یا زنجیر، سطوحی که از آن باید عبور کنند تا جا به جایی صورت بگیرد دارای سطح نوک تیز و خطرناک باشند، بهتر است که از لایه های پلاستیکی برای پوشش و عایق کردن زنجیر و سیم بکسل های خاص بالابرهای دستی و برقی آسانسور استفاده گردد تا ایمنی کار بسیار بهتر و بیشتر شود و جان نصاب ها و کارگر های آسانسور و کارگاه به خطر نیفتد.

فرق های بین بالابر و آسانسور

1. – سرعت آسانسور از 7/0 متر بر ثانیه شروع می شود به بالا ولی سرعت بالابرها از 20/0 متر بر ثانیه تا 45/0 متر بر ثانیه هست.
2. – آسانسور ها بایستی دارای  سیستم های امنیتی ضد سقوط باشد به همین علت هزینه نصب و راه اندازی آن بسیار زیادتر از بالابر هست.
3. – در مکان ها و ساختمان هایی که تعداد طبقات کمتری دارند و سرعت بالا و پایین رفتن زیاد اهمیت ندارد می توانید از انواع بالابر استفاده کنند ولی در ساختمان هایی که تعداد طبقات زیادی دارند و سرعت بسیار اهمیت دارد بایستی از آسانسور استفاده نمود.
4. – بالابرها استاندارد نمی گیرند ولی بالابر را می توان بیمه کرد. در صورتی که آسانسورها هم استاندارد می گیرند و همچنین بیمه دارند.
5. -در ساختمان ها و منزل ها چند طبقه که آسانسوری وجود ندارد و همچنین فضایی برای ایجاد کردن چاهک و موتور خانه وجود ندارد برای جابه جا کردن افراد و وسایل می توان از بالابر ها استفاده کرد.
6. – هزینه خرید کردن و نصب کردن انواع بالابرها نسبت به آسانسور خیلی کم است.
7. – مصرف برق در بالابرها نسبت به آسانسورها کم است.
8. – بالابر ها را می توان در فضا های میان پله ها، جلوی بالکن های ساختمان ها به کار برد.

انتخاب اسلینگ مناسب 

برای آنکه اسلینگ مناسبی انتخاب کنیم باید به مواردی توجه کنیم که این موارد عبارتند از: 

• اندازه
• وزن و شکل
• دما
• مکان

حساسیت بار و محیطی که در آن جا به جایی بار انجام می شود.

بالابر هیدرولیکی از آسانسور بهتر است

در منزل افراد مسن و … که آسانسور در آن ساختمان ها نیست و امکان کندن چاله برای آسانسور مشکل دارد از بالابر هیدرولیکی می توان استفاده نمود. یکی از مهم ترین ویژگی های بالابر هیدرولیکی هزینه خرید کردن و همچنین هزینه نصب کردن ناچیز ان در برابر با آسانسور است که موجب شده که استفاده بیشتری داشته باشند.

در حالی که هزینه آسانسور بیشتر هست. امکانات جانبی و کاربرد بالابر هیدرولیکی بیشتر است. در صورتی که جهت بالابر هیدرولیکی از درب و کابین آسانسور استفاده می کنیم امنیت آن بیشتر می شود. اگر بالابر هیدرولیکی را با لوازم جانبی آسانسور ساخت از لحاظ هزینه کمتر و بهتر از ساختن آسانسور هست.

نکات مربوط به آسانسور

1. در ساختمان هاي بيش از 3 طبقه يا حد اكثر طول مسير حركت 9 متر تعبيه آسانسور الزامی است.
2. در ساختمانهاي 8 طبقه يا با طول مسير حركت 28 متر و بيشتر بايد حداقل 2 آسانسور تعبيه گردد.(حتي اگر از نظر تئوري يكي كافي باشد)
3. در كليه ساختمانها ی با طول مسير حركت بيش از 28 متر حداقل يك آسانسور مناسب حمل بيمار (برانكاربر) ضروري است.
4. در بيمارستانهای بيش از يك طبقه وجود حداقل يك آسانسور تخت بر اجباري است.(در صورت وجود سطح شيبدار اين الزام منتفي است).
   
   
5. محل استقرار آسانسور بايد طوري باشد كه حداكثر پياده روي از در ورودي ساختمان يا آپارتمان براي سوار شدن در هر طبقه 45 متر باشد.
   
   
6. در صورتی كه آسانسورها سه دستگاه يا كمتر باشد میتوان آنهارا مجاور يكديگر نصب نمود.
   
   
7. در صورتيكه آسانسورها بيش از سه دستگاه باشد بهتر است الف-در دو نقطه متفاوت نصب شوند.ب- در دو گروه روبروي هم قرار بگيرند.
   
   
8. عبور هيچ وسيله اي غير از تجهيزات خود آسانسور ها از داخل چاه آسانسور مجاز نمي باشد.
   
   
9. در ساختمانهاي داراي برق اضطراري بايد حداقل يك آسانسور بتواند به انتخاب از برق اضطراری تغذيه شود اين سيستم بايد به طور خودكار فعال شود.
   
   
10. نصب دستگيره در داخل كابين در ارتفاع 90 سانتيمتر و روی يكی از ديوارها و به فاصله 2 سانتيمتر از بدنه كابين توصيه می شود.
    
    
11. نصب دستگيره ای بر روی يكی از ديواره های كابين ترجيحا” در عقب با سطحی صاف و با فاصله اي حداقل 20 ميليمتر از ديواره و ارتفاع 90 سانتيمتر از كف كابين الزامی است.
    
    
12. ارتفاع دكمه زنگ اخبار و دكمه توقف اضطراري كه پايين ترين دكمه ها هستند 89 سانتيمتر و بالا ترين دكمه ها نبايد بيش از 137 سانتيمتر از كف ارتفاع داشته باشند. حداقل فاصله اين كليدها از ورودي كابين 40 سانتيمتر است.
    
    
13. زنگ اخبار آسانسور بايد مجهز به باطري قابل شارژ باشد و حتي المقدور امكان نصب زنگ كمكي در اتاق نگهباني نيز فراهم گردد.
    
    
14. در حالت كاركرد عادي باز كردن دز طبقه و يا هر يک از لته ها (در مورد درهاي چند لته ای)نبايد امكان پذير باشد مگر آنكه كابين در حالت توقف بوده و يا در حال رسيدن به نقطه توقف در منطقه بازشوی درب باشد.
    
    
15. تغيرات اساسي در آسانسور ها در صورتيكه منجر به :

الف-تغيير محل

ب- تغيير سرعت 

ج-تغيير ظرفيت آسانسورها گردد بايد با رعايت مقررات مبحث 15 وزارت مسكن و شهر سازي معاونت نظام مهندسي و اجراي ساختمان انجام گيرد.

16. در صورتيكه فقط يك آسانسور براي ساختماني پيش بيني شود اين آسانسور بايد با ظرفيت حداقل 630 كيلوگرم (هشت نفره) و سرعت مجاز حداقل 63/0 متر بر ثانيه انتخاب گردد.
17. در ساختمانهايي با ارتفاع 28 متر و بيشتر استفاده از سيستم كنترل آتش نشان در آسانسورها الزامی است.

ابعاد چاه آسانسورهاي كششي بايد متناسب با:

الف- ظرفيت آسانسور
ب- نوع دربها
ج- سرعت آسانسور پيش بيني گردد.

19. براي سيستم برق آسانسورها مطابق استاندارد (مبحث طرح و اجراي تاسيسات برقي ساختمانها نشريه 1-110 )بايد اتصال زمين مناسب در نظر گرفته شود(چاه ارت يا ميله ارت)
20. تعريف بالا سري(Overhead)  :فاصله قائم كف بالاترين توقف تا زير سقف چاه آسانسور را بالا سري گويند.
21. تعريف عمق چاه(pit):فاصله قائم بين كف پايين ترين توقف تا كف چاه آسانسور راپيت يا چاهك گويند.
22. طول مسير حركت(travellength):ارتفاع بين كف طبقه اصلي ورودي تا كف بالاترين طبقه توقف آسانسور گويند.
23. در استفاده از آسانسورهاي گروهي عمق چاهک ( (pitمشترك و حداقل بالاسري( (overheadمشترك آسانسورها برابر است با عمق چاهك و بالا سری سريعترين آسانسور در گروه.
24. هر چاه بايد دارای ديواره های بدون وزنه و كف و سقف باشد. تنها چاه های باز مجاز عبارتند از:

الف-محل نصب دربهاي طبقات
ب- محل درهاي بازرسی و اضطراري چاه و دريچه های بازديد
پ- دريچه ها

حالت خاص:
چنانچه در مواقع آتش سوزي در ساختمان چاه آسانسور نقشی در كمک به گسترش آتش و دود به ساير طبقات نداشته باشد موارد زير مجاز ميباشد.

        الف- حد اقل ارتفاع ديوارهاي قابل دسترسي افراد به جز سطوح ورودي چاه در ارتفاع بالاتراز 5/2 متر باشد.
        ب- براي ديوارهاي سطوح ورودي چاه در ارتفاع بالاتراز 5/2 متري تر از طبقه مي توان به جاي ديوار كامل از ديوارهاي مشبك كه ابعاد سوراخ هاي آن نباید (به طور افقي يا عمودي)از 75 ميليمتر بيشتر باشد استفاده نمود.

 25. دماي نرمال محيط داخلي موتور خانه آسانسور بايد بين 5 و 40 درجه سانتيگراد ثابت نگه داشته شود.

26 . ترجيحا” در زير چاه هاي آسانسور نبايد فضايي قابل دسترسي افراد وجود داشته باشد چنانچه اين فضا زير چاهك در دسترس اشخاص قرار داشته باشد كف چاهك بايد تحمل حداقل N/m5000 را داشته و هم چنين يكي از دو شرط زير را داشته باشد:

        الف- يا ستوني صلب و محكم از زير ضربه گير وزنه تعادل به زمين محكم وصل شود و يا
        ب- وزنه تعادل به پاراشوت (ترمز ايمني)مجهز باشد.

27 . در مورد سيم بكسل حداقل نسبت بين قطر فلكه ها (هرز گرد يا فلكه هاي اصلي به قطر سيم بكسل بايد 25 باشد.
28 . در صورتيكه سرعت اسمي آسانسور بيش از 5/2 متر بر ثانيه باشد بايد طناب هاي جبران كننده به همراه فلكه هاي كششي بكار رود و نيز شرايط زير بر قرار باشد:

        الف-كشش طناب ها بايد توسط نيروي جاذبه انجام گيرد.
        ب- كشش بايد با يك وسيله ايمني برقي كنترل شود.
        پ- نسبت بين قطر واقعي قرقره ها و قطر نامي طناب هاي جبران كننده بايد حداقل 30 باشد.

29 .  هنگاميكه سرعت اسمي آسانسور از 5/3 متر بر ثانيه تجاوز كند علاوه بر شرايط قبلي وجود يك وسيله ضد پيچش طناب ها ضروري است (antirebound device)عملكرد اين وسيله ضد پيچش به اين ترتيب خواهد بود كه با بكار انداختن وسيله ايمني برقي مشروح در بند 28 موتور اصلي آسانسور را متوقف نمايد.

30 . قطر اسمي طناب هاي فولادي بايد حداقل 8 ميليمتر باشد.

31 . مقاومت كششي تارهای تشكيل دهنده رشته ها بايد داراي مقادير زير باشد:

        الف-براي طناب هاي فولادي داراي رشته هايي با مقاومت يكسان 1570 نيوتن بر ميليمتر مربع يا 1770 نيوتن بر ميليمتر مربع
        ب-براي طناب هاي فولادي كه رشته هاي آنها داراي دو نوع كشش هستند N/mm1370 براي تارهاي بيرونی و N/mm1770 براي تارهاي دروني

32 . سرهاي انتهايي طناب هاي فولادي بايد به كابين وزنه تعادل و يا نقاط آويز با كمك يكي از روش هاي زير و يا با هر سيستم مشابه به ديگري كه داراي ايمني معادل اين روشها باشد متصل مي شود:

         1- قلابي پر شده از فلز يا رزين
        2-قلاب گوه اي خود سفت شو (بادامكي)
        3- بست
       4- قلاب با دست تابيده شده
       5- قلاب با بست فلزی استوانه ای و يا هر سيستم مشابه.

33. حداقل بارگسيختگي سيم بكسل فولادي:عبارتست از حاصل ضرب مربع قطر اسمي سيم بكسل فولادي (بر حسب متر مربع) و مقاومت كششی اسمی سيم ها برحسب N/mm
34. جهت جلوگيري از صدمات وارده به بدن خارج شدن سيم بكسل ها از داخل شيارها و وارد شدن اشياء خارجی بين شيارها و سيم بكسل ها فلكه هاي هرز گرد و رانشی داخل چاه بايد مجهز به حفاظ ايمنی باشد.
35 . باز و بسته بودن اين حفاظ فقط در شرايط زير مجاز است:

الف-تعويض طناب هاي فولادی

ب)تعويض فلكه ها

ج)تراش مجدد
36 . سرعت عملكرد گاورنر وزنه تعادل بايد از سرعت عملكرد گاورنر كابين بيشتر باشد اختلاف سرعت عملكرد نبايد از 10% بيشتر شود.
37 . جهت چرخشی ، با توجه به چگونگي عملكرد ترمز ايمنی بايد روي فلكه گاورنر علامت گذاری شود.
38. گاورنر بايد توسط طناب فولادي كه قابليت انعطاف زيادي دارد حركت داده شود.
39. مقدار باري كه باعث پارگي طناب فولادي خواهد شد بايد با ضرايب ايمني حداقل 8 برابر نيروی كششی ايجاد شده هنگام عملكرد گاورنر محاسبه گردد.
40. حداقل قطر طناب فولادي گاورنر بايد 6 ميليمتر باشد.
41. نيروي كششي طناب فولادي گاورنر هنگام عملكرد بايد دست كم از يكي از دو قطر زير كه بزرگ تر است كمتر نباشد:

        الف)300 نيوتن يا
        ب)دو برابر مقدار نيرويي كه براي درگیری ترمز ايمنی نياز است.
42. نسبت بين قطر واقعي فلكه گاورنر به قطر اسمی طناب طناب فولادي آن بايد حداقل 30 باشد.
43. پارگي يا شل شدن طناب فولادي گاورنر بايد توسط وسيله برقی ايمنی موجب توقف موتور محرک آسانسور شود.
44. درهاي بازرسی:بايد دارای حداقل ارتفاع 74 متر و حداقل پهناي 6/0 متر باشد.
درهای اضطراری: بايد دارای حداقل ارتفاع8/0 متر و حداقل پهناي 35/0 متر باشد.دريچه هاي بازديد: : بايد دارای حداكثر ارتفاع5/0 متر و حداكثر پهنای 5/0 متر باشد.

45. جهت بازشوی درهای بازرسی درها اضطراری و دريچه های بازديد نبايد به سمت داخل چاه باشد.
46. درها و دريچه ها بايد به قفل كليددار مخصوص مجهز باشند كه بتوانند بدون كليد مجددا بسته و قفل شوند درهاي بازرسی و اضطراری حتي اگر قفل باشند بايد از داخل چاه بدون كليد باز شوند.
47. شدت روشنايي مناسب دائمي كف موتور خانه حداقل 200 لوكس وروشنايی مناسب چاه آسانسور توسط يك لامپ در 5/0 متري بالا ترين و پايين ترين نقاط چاه و در ميان چاه نيز در هر 7 متري يك لامپ نصب شود.
48. شدت روشنايی (لوكس) محل كليد هاي فرمان و كف داخل كابين 50 لوكس است. شدت روشنايي در نزديكی در طبقه ورود به آسانسور و در كف آن بايد حداقل 50 لوكس باشد.
49 . ميانگين سرعت بسته شدن لته هاي در بايد كمتر ازm/sec 3/0در ساختمان هاي مسكونی و در ساير محل ها m/sec5/0 باشد.
50 . فاصله بين كابين و متعلقات آن با وزنه تعادل و متعلقات آن در داخل چاه آسانسور حداقل 5 سانتيمتر است.
51 .فاصله افقي كابين و قاب وزنه و متعلقات آن با ديوار چاه  و موانع احتمالي داخل آن بايد حداقل 5 سانتيمتر باشد.
52.  سقف كابين آسانسور بايد تحمل وزن حداقل دو نفر (با متوسط وزن 75 كيلوگرم)را داشته باشد.
53 . در جلو آستانه كابين بايد صفحه اي قائم جهت جلو گيري از ورود پا به زير كابين با ارتفاع حد اقل 75 سانتيمتر و لبه شيبدار 10 سانتيمترنصب شود.
54 . كليه سيم كشي هاي داخل چاه آسانسور و موتور خانه بايد داخل لوله يا كانال هاي مخصوص انجام گيرد.
55 . كليد های توقف اضطراري (كليد قارچي)بايد در چاهك روي سقف كابين و داخل كابين ها بدون در تعبيه گردد.
56 . هنگام عملكرد ترمز ايمني مجموعه وزن كابين خالي بعلاوه 25/1 برابر ظرفيت نامي آن با سرعتي معادل 15/1 برابر سرعت نامي بايد تجربی متوقف نمود.
57 . سطح داخلي چاه در سمت درهاي كابين اگر برجستگي داشته باشد (ساختمان يا سازه ای )بايد با زاويه 60 درجه نسبت به افق پوشانيده شود.
58 . در صورت قطع مدار تغذيه آسانسورها از تابلوي برق نبايد روشنايي چاه و موتورخانه و پريزهاي برق قطع شود.